In ieder mens leeft het diepgewortelde verlangen om gelukkig te zijn. En hoewel in de genetische code van het menselijk brein veel destructieve impulsen geschreven staan, beschikken we eveneens over het potentieel om een creatief, avontuurlijk, onbaatzuchtig en enthousiast mens te zijn. Compleet én echt. Maslow en Herzberg, twee klassiekers.
een motief om in actie te komen
Waarom komen mensen in beweging? Waar kom jij zelf voor in beweging? Helpen bonussen of is aandacht effectiever? Motivatie heeft te maken met alles dat een mens tot handelen beweegt. Ons motief om in actie te komen is individueel, collectief én universeel. We zijn een individu, behoren tot een generatie en verkeren in een bepaalde fase in onze levensloop. Bewustzijn hebben op de drijfveren van jezelf en anderen is nodig om beweging te creëren in teams en organisaties. Hoe meer bewustzijn je hierop ontwikkelt, des te beter ben je in staat motivatie en beweging te beïnvloeden.
behoeftepiramide van maslow
Abraham Maslow, de grondlegger van de humanistische psychologie ontwikkelde in de jaren ‘40 van de vorige eeuw zijn motivatietheorie. Vrijwel alle ‘nieuwe’ onderzoeken zijn min of meer te herleiden naar zijn denkwerk.
Hij onderscheidt vijf persoonlijke behoeftes: primaire behoeften, zekerheid, sociaal contact, waardering en zelfrealisatie. De behoeften zijn hiërarchisch, als een behoefte grotendeels is vervuld wil je groeien naar de volgende laag. Frustratie in een laag leidt tot compensatie lager in de piramide. Een eetstoornis uit onzekerheid is daar een voorbeeld van. De eerste vier behoefteniveaus zijn eindig, eenmaal vervuld stimuleren ze niet meer. De vijfde laag, zelfrealisatie, is een groeibehoefte. Daar heb je nooit genoeg van.
de motivatieparadox
Maslow beschrijft de motivatieparadox. Iedereen kan en wil groeien, slechts 5-15% van de mensen bereiken zelfrealisatie spontaan. De rest heeft hooguit ‘piekmomenten’. De oorzaak daarvoor is de gehechtheid aan waardering in de vierde laag. Alain de Botton noemt dat ‘statusangst’. Afhankelijkheid van de mening van anderen, gebrek aan waardering en een te hoge verwachting, houden ons gevangen in deze vierde laag. Door het opbouwen van zelfrespect, zelfvertrouwen en zelf verantwoordelijkheid, bereik je zelfrealisatie.dissatisfiers en motivators, de theorie van herzberg
Een aloude vraag, hoe motiveert men zijn medewerkers? Frederick Herzberg borduurt voort op de theorie van Maslow als hij zijn onderzoek naar motivatie in een productieomgeving publiceert. Dissatisfiers en motivators, een belangrijke ontdekking. Welke factoren zorgen voor motivatie en welke factoren hebben slechts een beperkte werking? Als je aan de verkeerde knoppen draait krijg je niet de beweging die je wilt hebben. In het motiveren van mensen onderscheidt Herzberg twee factoren. De eerste zijn démotivatoren, dissattisfiers of hygiënefactoren. De tweede factor zijn de motivatoren. Dat onderscheid is belangrijk bij het motiveren van medewerkers, maar ook bij het verwonderen van klanten.
De hygiënefactoren zijn nodig om de behoeften van mensen te vervullen. Wanneer het níet op orde is, zorgen ze voor demotivatie of ontevredenheid. Eenmaal ingevuld stimuleren ze niet meer. Een vieze werkplek is iets om over te klagen. Een schone werkplek is vanzelfsprekend. Satisfiers, motivators of motivatoren dragen wel bij aan motivatie of klantverwondering. Uitdagen tot persoonlijke groei en ontwikkeling en erkenning van de persoon blijft altijd een stimulans. Zij voegen waarde toe, zogezegd.