Mentale Instelling
Vernieuwen vraagt van elk individu een andere manier van kijken. Edward de Bono, geestelijk vader van het lateraal denken, deelt onze mindset handig op in zes kleuren. Zes verschillende invalshoeken, allemaal nodig om tot een goede oplossing te komen. Na elkaar te gebruiken, niet door elkaar. De meeste mensen hebben een 'natuurlijke' voorkeur voor twee kleuren. 



Hard op de inhoud, zacht op de relatie

Emotie, informatie, logica, hoop en creativiteit strijden innerlijk om aandacht. Wat krijgt voorrang als er verwarring ontstaat? Het denken wordt moeilijk en de werkelijkheid vertroebelt. De werkelijkheid verandert echter wanneer we er op een andere wijze naar kijken. Wie kan dat al op het moment suprême? Leer zaken en personen te scheiden. Dat maakt het mogelijk om hard op de inhoud en tegelijkertijd zacht op de relatie te zijn. Gestructureerd denken leidt tot meer ideeën en innovatieve oplossingen. De effectiviteit van je denkkracht groeit. Leer dirigent van je eigen werkelijkheid te zijn. Ken je de invloed van jouw perceptie? Wil je beter leren omgaan met de veranderende werkelijkheid? Ja-maar als levenshouding is op zijn zachtst gezegd niet erg vruchtbaar. Het maakt ons voorzichtig, sceptisch en argwanend. Nadenken over het leven is tenslotte iets anders dan er aan deelnemen. Ja, maar zo werkt dat niet! 

zes gekleurde brillen

Edward De Bono beschrijft in zijn boek ‘zes denkhoeden’ verschillende manieren om naar de werkelijkheid te kijken. Elke kleur geeft een eigen kijk op de werkelijkheid. Kijken we feitelijk en objectief (witte bril) dan laten we oordelen achterwege. Komt er emotie om de hoek (rode bril) dan gebruiken we onze gevoelens. Focus op doen (gele bril), geeft energie en zicht op de voordelen. Creatief kijken (groene bril) biedt ideeën en mogelijkheden. Analyse (blauwe bril) helpt om afstand te nemen en te evalueren. De advocaat van de duivel (zwarte bril) heeft twee gezichten. Kijken we kritisch om het beter te maken, of zijn we gewoon ‘tegen’ en schieten we door in ons (voor-)oordeel?


 
Wat is je voorkeursbril? Wat levert die je op én wat is de blinde vlek ervan? Welke bril zou je vaker kunnen gebruiken om anders te kijken naar de werkelijkheid? Herken de bril ook bij de mensen om je heen. In vergaderingen is het heel effectief om de brillen expliciet te verdelen, of met elkaar volgtijdelijk te gebruiken. Het geeft zonder meer een andere kijk op de werkelijkheid en daarmee andere impulsen tot handelen.

Proactief handelen

Zelf invloed kunnen uitoefenen, geeft zelfvertrouwen en energie. Het geeft mensen een ‘kick’ als ze richting kunt geven aan wat ze bereiken. Hoe houd je deze invloed ook als het tegenzit? Stephen Covey beschrijft het treffend als het verschil tussen je ‘circle of influence’ en je ‘circle of concern’. Welke geef je aandacht?

In de cirkel van betrokkenheid (concern) zitten die zaken die wel invloed op jou hebben, maar waar jij geen (rechtstreekse) invloed op hebt. Denk aan: het weer, de file, besluiten van ‘hogerhand’. In de cirkel van invloed (influence) zitten al die zaken die jij (volledig) kunt beïnvloeden. Dat is ook de keuze hoe je reageert op de context om je heen. Mensen die zich richten op hun cirkel van invloed zullen merken dat deze vergroot. Energie steken in de cirkel van betrokkenheid, lucht soms even op, maar verandert nooit iets.

Hoe vergroot je invloed?
  • Kies voor je ‘circle of influence’ of
  • Zet zaken uit je ‘circle of concern’ of
  • Verander je methode van beïnvloeden

Met oplopende moeilijkheidsgraad, anders gezegd:
  • Bepaal je tot wat je wel kunt beïnvloeden
  • Laat los wat je niet kunt veranderen en/of
  • Experimenteer met nieuw gedrag

Ghandi en Nelson Mandela zijn aansprekende voorbeelden van deze denk- en handelswijze. Ze beperkten zich telkens tot hun eigen invloedsfeer en wisten die daarmee ongekend groot te maken. Het start met zelfkennis: welk pad heb je op dit moment gekozen. 

De groene en zwarte route

Helaas bestaat het leven niet alleen uit heugelijke feiten. Meer dan eens hebben we te maken met niet zelfgekozen feiten die we liever niet hadden. Denk aan een reorganisatie en ontslag. Wat is de natuurlijke reactie bij vervelende feiten? En wat is de reactie die het beste resultaat geeft?

Of je het nu de zwarte bril noemt, focus op de cirkel van betrokkenheid of het bewandelen van de zwarte route, het is een logische menselijke reactie op vervelende gebeurtenissen. Het lucht op om te klagen, schuld uit te delen en lotgenoten te zoeken. Wanneer die reactie dominant wordt én blijft, is het uiteindelijke resultaat negatief. De zwarte route kost (steeds meer) energie en bevestigt en vergroot het gevoel van onmacht. De groene route geeft energie en nieuwe perspectieven. Wat heb ik nodig om dit te aanvaarden? Wat is een haalbaar doel op dit moment? Welke mogelijkheden zijn er nog wel? Het neemt de oorzaak niet weg, maar brengt nieuwe inzichten over hoe ermee om te gaan.


De zwarte route is niet alleen menselijk, onderdelen daarvan zijn ook nodig om de vervelende feiten emotioneel te verwerken. De uitdaging is het verschil te blijven zien tussen het verwerken van je emoties en erin te zwelgen. Het erkennen is nodig als eerste emotionele stap. Van daaruit kan je op zoek naar een nieuw en haalbaar doel, binnen de gegeven situatie. Dat is ‘t echte werk in verandering. Positief denkwerk helpt je om de kansen en mogelijkheden te blijven zien. Durf je 100% verantwoordelijkheid te aanvaarden voor het eindresultaat?

Wat kan ik doen?

Blijf je bewust van het verschil tussen de feiten en de interpretatie of kleuring van de feiten. Met welke mentale instelling kijk je zelf naar de werkelijkheid? En hoe kijkt de ander? De manier van kijken heeft een beslissende invloed op het resultaat. Wanneer je die kunt beïnvloeden, krijg je meer grip op de resultaten. 
Gerelateerde artikelen
Het (zelf) managen van transities, Meerpotentieel

Reactie #1

Jouw reactie op dit artikel

Je hebt bijna toegang tot Guide to Change met Topics, hét beste online magazine over verandering met thema’s, interviews, klassiekers, DIY’s – een kennisplatform zonder reclame. Nog even je gegevens bevestigen. Je hebt nul verplichtingen als je alle intro’s en de eerste artikelen leest.
Door deze site te gebruiken, ga je
akkoord met het gebruik van cookies.
OK